www.TheSeaNation.gr

«Καμπανάκι» ESPO για την «φοροδιαφυγή» από το EU ETS

Στο πλαίσιο της διαδικασίας εφαρμογής της οδηγίας για το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών EU ETS για τον ναυτιλιακό τομέα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξήγαγε δημόσια διαβούλευση σχετικά με τον κατάλογο των γειτονικών λιμένων εκτός ΕΕ που θα εμπίπτουν στη «ρήτρα μεταφόρτωσης» που εισήχθη στην οδηγία με σκοπό τον περιορισμό των κινδύνων διαρροής άνθρακα και επιχειρηματικών ροών μόλις τεθεί σε ισχύ το θαλάσσιο EU ETS.
Στην απάντησή του στη διαβούλευση, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θαλάσσιων Λιμένων (ESPO) επαναλαμβάνει τη στήριξή του για ένα σύστημα εμπορίας εκπομπών ως μέσο οικολογικού προσανατολισμού του ναυτιλιακού τομέα, αλλά εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για τις πρώτες ενδείξεις διαρροής άνθρακα και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων λόγω του περιορισμένου πεδίου εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας.
Για τον ESPO, η αρχή να μην θεωρείται ως «λιμένας κατάπλου», κατά τον υπολογισμό των τελών του EU ETS, οι προσεγγίσεις σε ορισμένους λιμένες μεταφόρτωσης που γειτνιάζουν με την ΕΕ αποτελεί μόνο μερική λύση στο πρόβλημα. Ο ESPO συμφωνεί πλήρως με τον προσδιορισμό της Tanger Med και του East Port Said ως σημαντικών γειτονικών λιμένων μεταφόρτωσης. Ωστόσο, δεν θα είναι αρκετό για να διασφαλιστεί ότι δεν μπορεί να υπάρξει φοροδιαφυγή. Ενώ λίγοι μόνο γειτονικοί λιμένες φθάνουν τα πολύ υψηλά όρια όγκου μεταφόρτωσης που προβλέπονται στη νομοθεσία (65%), πολλοί λιμένες και τερματικοί σταθμοί σε όλη την Ευρώπη διαθέτουν και/ή αναπτύσσουν ικανότητα μεταφόρτωσης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δεν θα πρέπει να εξετάσει μόνο τους τρέχοντες όγκους, αλλά και την ικανότητα μεταφόρτωσης στους διάφορους λιμένες που γειτνιάζουν με την ΕΕ.
Επιπλέον, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ακόμη και αν ο κατάπλους σε λιμένα μεταφόρτωσης εκτός ΕΕ υπόκειται στο ειδικό καθεστώς, εξακολουθεί να είναι ευνοϊκότερο για τα πλοία να καταπλέουν σε λιμένα εκτός ΕΕ από ό,τι σε λιμένα μεταφόρτωσης της ΕΕ. Όταν τα πλοία καταπλέουν σε λιμένα μεταφόρτωσης της ΕΕ, το τελευταίο σκέλος μεταξύ του λιμένα μεταφόρτωσης και οποιουδήποτε άλλου λιμένα της ΕΕ υπόκειται σε τέλη EU ETS για το 100% του ταξιδιού. Από την άλλη, εάν τα πλοία καταπλέουν σε λιμένα μεταφόρτωσης εκτός ΕΕ, λαμβάνεται υπόψη μόνο το 50% του ταξιδιού.
«Βλέπουμε μια πραγματική αύξηση των επενδύσεων σε πρόσθετη χωρητικότητα TEU σε λιμάνια και νέους τερματικούς σταθμούς σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων που πραγματοποιούνται από μεγάλες ναυτιλιακές γραμμές σε αυτά τα λιμάνια, και ακούμε επίσης για τις πρώτες κινήσεις αναδρομολόγησης εκτός Ευρώπης. Αυτό ενισχύει την ιδέα ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες, κατά περίπτωση, προετοιμάζονται για την έξοδό τους από το θαλάσσιο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ. Αναγνωρίζουμε τη σημασία της οδηγίας για το EU ETS και υποστηρίζουμε τον στόχο της, αλλά εξακολουθούμε να εκφράζουμε τη λύπη μας για το γεγονός ότι αυτό το νομοθετικό πλαίσιο θέτει σε μειονεκτική θέση τους λιμένες της ΕΕ έναντι λιμένων εκτός ΕΕ, χωρίς το αναμενόμενο όφελος όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών», ανέφερε ο Zeno D'Agostino, πρόεδρος του ESPO. «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι μόλις καθιερωθεί η φοροδιαφυγή και αλλάξουν οι εμπορικοί δρόμοι, θα είναι πολύ δύσκολο να αντιστραφούν οι αρνητικές εξελίξεις», λέει η Isabelle Ryckbost, Γενική Γραμματέας του ESPO.

Για να είναι επιτυχές το θαλάσσιο EU ETS, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει ότι η εφαρμογή του EU ETS διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών λιμένων και αποτρέπει τη διαρροή άνθρακα και επιχειρήσεων σε λιμένες που γειτνιάζουν με την ΕΕ.
Για τους λιμένες της Ευρώπης, η παρακολούθηση θα πρέπει να πραγματοποιείται ήδη πριν από την ημερομηνία εφαρμογής, καθώς οι κινήσεις αναδρομολόγησης και διαφυγής προετοιμάζονται ήδη ή πραγματοποιούνται τώρα. Επιπλέον, η παρακολούθηση θα πρέπει να γίνεται συνεχώς, όχι μόνο με έκθεση κάθε δύο χρόνια.
Ενώ είναι δύσκολο να αποδειχθεί άμεση αιτιώδης συνάφεια μεταξύ ορισμένων αλλαγών δρομολογίου και της ανάπτυξης τερματικών σταθμών εκτός της ΕΕ, το επίπεδο και η ένταση των πρόσφατων εξελίξεων σε λιμένες εκτός ΕΕ ενισχύουν την ανησυχία πολλών ευρωπαϊκών επηρεαζόμενων λιμένων σχετικά με τις πιθανές δυσμενείς επιπτώσεις του EU ETS χωρίς το αναμενόμενο περιβαλλοντικό όφελος. Εκτός από την απώλεια ικανότητας μεταφόρτωσης και των αντίστοιχων θέσεων εργασίας, η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει την εποπτεία και τον έλεγχο ολόκληρης της αλυσίδας εφοδιασμού.
Δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης και των εξελίξεων και των σοβαρών συνεπειών της εφαρμογής αυτής της νομοθεσίας για την ανταγωνιστικότητα και το μέλλον ορισμένων ευρωπαϊκών λιμένων, ο ESPO ελπίζει σε έναν ανοιχτό, συνεχή και εποικοδομητικό διάλογο με την Επιτροπή, ο οποίος θα επιτρέψει τη χαρτογράφηση των δυσμενών επιπτώσεων και την αποφυγή ενδείξεων σε πολύ πρώιμο στάδιο, με σκοπό την επίτευξη ενός EU ETS που θα ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες για τις οποίες έχει σχεδιαστεί.