www.TheSeaNation.gr

 by Iakovos (Jack) Archontakis

Η ναυτιλία είναι ένας τομέας εξαιρετικά τεχνικός, δομημένος και ρυθμισμένος από διεθνείς και εθνικές συμβάσεις, διαδικασίες και συστήματα. Παρ’ όλα αυτά, μέσα από σχεδόν 40 χρόνια εμπειρίας στην ναυτιλια , ένα στοιχείο παραμένει σταθερά κρίσιμο — και συχνά παραγνωρισμένο: η εφαρμογή της κοινής λογικής στον τρόπο σκέψης και δράσης των ανθρώπων του κλάδου.

Παρότι η έννοια της κοινής λογικής φαντάζει αυτονόητη, δεν είναι καθόλου δεδομένη. Στην πράξη, πρόκειται για την ικανότητα του επαγγελματία να αξιολογεί καταστάσεις πέρα από το τυπικό πλαίσιο οδηγιών, να διακρίνει τις ιδιαιτερότητες της στιγμής και να παίρνει αποφάσεις με πρακτικό, λογικό και ρεαλιστικό τρόπο — χωρίς να παρεκκλίνει από την ασφάλεια ή τη νομιμότητα.

Η λειτουργία ενός πλοίου, είτε πρόκειται για bulk carrier, tanker ή containership, βασίζεται σε αυστηρές διαδικασίες (π.χ. ISM Code, PMS, SMS). Ωστόσο, η μηχανική εφαρμογή τους, χωρίς ουσιαστική κατανόηση του σκοπού τους, μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένους χειρισμούς ή καθυστερήσεις.

Έχω δει τόσο νέους όσο και έμπειρους αξιωματικούς και στελεχη γραφειου  να «παγιδεύονται» στη διαδικασία, αδυνατώντας να διαχειριστούν μία κατάσταση επειδή το πρωτόκολλο δεν παρείχε ξεκάθαρη λύση. Εκεί είναι που η κοινή λογική — ως λειτουργική κρίση — κάνει τη διαφορά: βοηθά να προσαρμοστείς στις συνθήκες, χωρίς να αγνοήσεις τους κανονισμούς.

Δεν είναι υποκατάστατο της εκπαίδευσης ή της εμπειρίας. Είναι, όμως, ο ενδιάμεσος κρίκος που γεφυρώνει τη θεωρητική γνώση με την επιχειρησιακή πραγματικότητα. Από το ECDIS και τα Ballast Water Management Systems, μέχρι τις αποφάσεις σε περιόδους έκτακτης ανάγκης ή επιχειρησιακού stress, η κοινή λογική μπορεί να καθορίσει την έκβαση.

Σε ένα περιβάλλον που εξελίσσεται ραγδαία με τεχνολογική πρόοδο και αυστηρές απαιτήσεις ESG, οι ναυτικοί και τα στελέχη καλούνται να είναι όχι απλά γνώστες, αλλά σκεπτόμενοι επαγγελματίες. Η εφαρμογή κρίσης δεν αποτελεί «πολυτέλεια», αλλά βασική προϋπόθεση για ασφαλή και αποτελεσματική λειτουργία.

Η κοινή λογική δεν διδάσκεται εύκολα, αλλά μπορεί να ενισχυθεί μέσα από καθοδήγηση  , ανοιχτή επικοινωνία και ένα εργασιακό περιβάλλον που ενθαρρύνει την πρωτοβουλία και την ευθύνη. Όταν οι εταιρείες και τα πλοία ενθαρρύνουν την κριτική σκέψη, καλλιεργούν ένα ισχυρότερο safety culture και ενισχύουν τη λειτουργική τους αξιοπιστία.

Μία φράση που επαναλαμβάνω συχνά στους νέους ναυτικούς και συναδελφους στο γραφειο :

 Η κοινή λογική στη ναυτιλία είναι η αθόρυβη δύναμη πίσω από κάθε καλή απόφαση. Δεν είναι αντίπαλος της τεχνογνωσίας· είναι το πλαίσιο που την καθιστά ουσιαστική.