www.TheSeaNation.gr

Άκρως ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία έκθεσης του BIMCO και του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου η οποία παρέχει μια καθαρή εικόνα του τοπίου του ναυτεργατικού δυναμικού σε παγκόσμια κλίμακα. Σύμφωνα με τα στοιχεία αύξηση της προσφοράς πιστοποιημένων από τη βιομηχανία αξιωματικών πλοίων τα τελευταία 15 χρόνια είναι ενθαρρυντική, αλλά δεν ανταποκρίνεται σταθερά στην αύξηση της ζήτησης. Αν και αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τα πλοία στον παγκόσμιο εμπορικό στόλο ξεμένουν από αξιωματικούς, δείχνει ένα "μοτίβο έλλειψης" που μπορεί να απαιτήσει υψηλότερο επίπεδο εναλλαγής αξιωματικών για να καλυφθούν οι ανάγκες στα πλοία. Να σημειωθεί ότι και στο παρελθόν ανάλογες μελέτες είχαν καταγράψει τον αριθμό των αξιωματικών που θα χρειαστεί η παγκόσμια ναυτιλία αλλά και το εύρος των δεξιοτήτων που αυτοί πρέπει να έχουν καθώς οι εισαγωγή νέων τεχνολογιών στα πλοία και ιδιαίτερα των ψηφιακών απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις. Η παγκόσμια προσφορά ναυτικών το 2021 εκτιμάται σε 1,9 εκατομμύρια, εκ των οποίων οι 858.000 είναι αξιωματικοί. Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 11% στον αριθμό των πιστοποιημένων υπαλλήλων προτύπων εκπαίδευσης, πιστοποίησης και τήρησης ρολογιών (STCW) από την τελευταία έκθεση το 2015 και αύξηση 18,5% στις αξιολογήσεις.
Με ορίζοντα πενταετία και χρησιμοποιώντας μια βασική πρόβλεψη για την αύξηση του παγκόσμιου στόλου κατά 1,25%, η έκθεση προβλέπει τη ζήτηση για αξιωματικούς το 2026 σε 947.000 -που απαιτούν μέση ετήσια ποσοστιαία αύξηση 2%, και ζήτηση για αξιολογήσεις 1,1 εκατομμυρίων - μέση ετήσια αύξηση 0,6%.
Μεταξύ των βασικών ευρημάτων ήταν ότι λίγο λιγότεροι από τους μισούς (44%) του παγκόσμιου ναυτικού εργατικού δυναμικού προερχόταν από πέντε χώρες — τις Φιλιππίνες, τη Ρωσική Ομοσπονδία, την Ινδονησία, την Κίνα και την Ινδία. Η Ουκρανία προστέθηκε στον κατάλογο όταν καθορίστηκε η πιστοποίηση STCW.
Όσον αφορά στην ανθρωπογεωγραφία το μεγαλύτερο ποσοστό αξιωματικών ηλικίας μεταξύ 21 και 30 ετών είναι Ινδοί και το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ 31 και 40 ετών είναι Κινέζοι. Οι περισσότεροι Φιλιππινέζοι αξιωματικοί είναι άνω των 41 ετών, ενώ σχεδόν το ένα τέταρτο των Ρώσων αξιωματικών είναι άνω των 50 ετών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η «κρίση της εναλλαγής («σκάτζας») πληρωμάτων εμφάνισε την συγκεκριμένης ανθρωπογεωγραφία καθώς τα μεγαλύτερα προβλήματα σε ανθρώπινο δυναμικό εμφανίστηκαν από τις προαναφερθείσες ζώνες.
Αντίστοιχα το δημογραφικό προφίλ για πιστοποιημένες αξιολογήσεις STCW δείχνει ότι ενώ το 75% των ινδικών αξιολογήσεων είναι ηλικίας μεταξύ 21 και 40 ετών, σημαντικά ποσοστά των αξιολογήσεων της Ουκρανίας, της Κίνας και των Φιλιππίνων εμπίπτουν στην ηλικιακή ομάδα 51-60 ετών.
Τα δεδομένα για τους αξιωματικούς σε επίπεδο διοίκησης (πλοίαρχος, επικεφαλής αξιωματικός, αρχιμηχανικός, 2ος μηχανικός), αξιωματικοί επιχειρησιακού επιπέδου και αξιολογήσεις επιπέδου υποστήριξης δείχνουν ότι οι ηλικίες έχουν αυξηθεί όλες από το 2015. Οι αξιωματικοί σε επίπεδο διοίκησης συγκεντρώνονται μεταξύ 41-50 ετών, ενώ οι αξιωματικοί επιχειρησιακού επιπέδου τείνουν να είναι στα 20 και στα 30 τους.
Όσον αφορά στις γυναίκες έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση στον αριθμό των πιστοποιημένων από την STCW γυναικών ναυτικών, από 16.500 το 2015 σε 24.000 το 2021, με την πλειοψηφία να εργάζονται κυρίως σε κρουαζιερόπλοια και επιβατηγά οχηματαγωγά πλοία.
Να σημειωθεί ότι πλοιοκτήτες και φορείς εκμετάλλευσης, καθώς και διαχειριστές πλοίων και πληρωμάτων εξέφρασαν ανησυχίες για το ενδεχόμενο ελλείψεων σε ναυτεργατικό δυναμικό.

Ευρωπαϊκή ναυτιλία και Ε.Ε.Ε.

Υπενθυμίζεται ότι σε επίπεδο ΕΕ, η Ένωση Ευρωπαϊκών Εφοπλιστικών Ενώσεων (European Community Shipowners’ Associations - ECSA), αναγνωρίζοντας τη σημασία του ανθρώπινου παράγοντα για τη βιωσιμότητα του τομέα, έθεσε σε εφαρμογή, από τον Οκτώβριο του 2019, τη δράση της με τίτλο “EU Maritime Growth Plan for Sustainable Maritime Jobs, Growth and Competitiveness”. Η εν λόγω πρωτοβουλία, η οποία τυγχάνει της αμέριστης υποστήριξης της Ε.Ε.Ε., περιγράφει τις προτάσεις των Ευρωπαίων πλοιοκτητών για τη βελτίωση της απασχολησιμότητας των Ευρωπαίων ναυτικών, χωρίς να διακυβεύεται η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα του στόλου της ΕΕ.
Σε εθνικό επίπεδο, η Ε.Ε.Ε. επιδιώκει την προώθηση μιας ολοκληρωμένης μεταρρύθμισης του ελληνικού συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης και την ανάδειξή της ως κορυφαίας προτεραιότητας για την ελληνική πολιτεία. Βασιζόμενη στη ναυτική παράδοση και τεχνογνωσία της χώρας και λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες, τόσο του ελληνόκτητου, όσο και του παγκόσμιου στόλου, η Ε.Ε.Ε. πιστεύει πως η Ελλάδα θα πρέπει να δημιουργήσει την υποδομή, ώστε να υπάρξει αύξηση του αριθμού του υψηλού επιπέδου αξιωματικών που αποφοιτούν από τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού. Με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα θα διασφαλίσει ότι η παράδοση της ναυτικής αριστείας, στην οποία έχει διακριθεί επί αιώνες, θα διατηρηθεί και θα διευρυνθεί. Να σημειωθεί τέλος ότι διακαής πόθος του προέδρου της Ε.Ε.Ε. κ. Θεόδωρου Βενιάμη είναι η αναβίωση της ναυτοσύνης των Ελλήνων. «Η ναυτοσύνη θα πρέπει να αναβιώσει στον τόπο μας και να αποτελέσει επαγγελματική διέξοδο για τους νέους που αντιμετωπίζουν την ανεργία και αναζητούν ευκαιρίες εργασίας και επαγγελματικής αποκατάστασης» έχει μεταξύ άλλων επισημάνει ο κ. Βενιάμης.