www.TheSeaNation.gr

Μελέτη DELOITTE-ESPO: Τα λιμάνια της Ευρώπης στο σταυροδρόμι των μεταβάσεων

Άκρως ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία της εκπονηθείσας από κοινού μελέτης των DELOITTE και ESPO που αποτυπώνει τις τάσεις των λιμένων της Ευρώπης και το ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον στις μεταφορές.

Οι οικολογικές και ψηφιακές μεταβάσεις σε συνδυασμό με το μεταβαλλόμενο παγκόσμιο πολιτικό περιβάλλον και τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 δημιουργούν την τέλεια καταιγίδα για τα λιμάνια της Ευρώπης και τη λιμενική βιομηχανία. Τα λιμάνια βρίσκονται στο σταυροδρόμι αυτών των μεταβάσεων και της μεταβαλλόμενης πραγματικότητας. Πώς μπορούν οι λιμενικές αρχές να ανταποκριθούν καλύτερα σε αυτές τις βάρδιες; Σε ποιο βαθμό μπορούν να θέσουν προληπτικά την πορεία για ένα πιο βιώσιμο, ανθεκτικό και έξυπνο μέλλον; Τι αποκάλυψε η πανδημία COVID-19 σχετικά με τον ρόλο των λιμένων; Ποιες είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να διαδραματίσουν οι λιμένες τον ρόλο τους ως κινητήριων δυνάμεων ανάπτυξης και ανάκαμψης;
Με βάση τις συνομιλίες με 55 ευρωπαϊκές ηγεσίες λιμένων, η Deloitte, μαζί με τον ESPO, προέβη σε ανάλυση των κύριων κινητήρων και τάσεων που επηρεάζουν τους λιμένες της Ευρώπης, προκειμένου να καθορίσει τον μεταβαλλόμενο ρόλο των φορέων διαχείρισης λιμένων στην Ευρώπη. Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της διάσκεψης espo Regatta στις 25 Μαΐου
"Στόχος της μελέτης είναι να κατανοήσει τι οδηγεί τις αποφάσεις των λιμένων σήμερα, πώς οι λιμένες θα προσαρμοστούν και θα πλοηγηθούν σε αυτόν τον κόσμο με μετασχηματισμό και τι χρειάζεται για τη βελτιστοποίηση αυτής της διαδικασίας, έτσι ώστε τα λιμάνια στην Ευρώπη να μπορούν να συνεχίσουν να αποτελούν καταλύτη βιώσιμης, έξυπνης και ανθεκτικής ανάπτυξης. Η έκθεση μπορεί να δώσει μόνο ένα στιγμιότυπο, δεδομένου ότι ο κόσμος και το λειτουργικό περιβάλλον των λιμένων συνεχίζουν να αλλάζουν αυτή τη στιγμή που μιλάμε», σχολίασε η Isabelle Ryckbost, Γενική Γραμματέας του ESPO.
Η μελέτη προσδιορίζει τέσσερις κατηγορίες οδηγών και συνδέουν τις τάσεις που μεταμορφώνουν το τοπίο των λιμένων: περιβαλλοντικό, τεχνολογικό, γεωπολιτικό και δημογραφικό. Με βάση αυτές τις κατηγορίες, η μελέτη εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο μετασχηματίζεται ο ρόλος των ευρωπαϊκών λιμενικών αρχών και συντάσσει κατάλογο συμπερασμάτων σχετικά με το θέμα αυτό.
Δεδομένου ότι οι λιμένες στην Ευρώπη είναι πολύ διαφορετικοί, επηρεάζονται με διαφορετικό τρόπο από τους οδηγούς και τις τάσεις. Συνολικά, οι λιμενικές αρχές στην Ευρώπη αναλαμβάνουν νέους, πρόσθετους ρόλους – είτε πρόκειται για τον οικολογικό ή τον ψηφιακό πολιτισμό, τη γαλάζια ή κυκλική οικονομία – πέραν των παραδοσιακών λειτουργιών τους. Ενώ έχουν κινηθεί προς το να γίνουν εμπορικοί προγραμματιστές και ενεργοί στρατηγικοί ιδιοκτήτες, ο δημόσιος ρόλος τους και οι δραστηριότητες που καθοδηγούνται από την αποστολή παραμένουν εξίσου σημαντικές και αυξάνονται ακόμη περισσότερο . Η ευρύτερη ποικιλία ρόλων, αρμοδιοτήτων και ενδιαφερόμενων μερών συνεπάγεται μεγαλύτερη πολυπλοκότητα, η οποία απαιτεί περισσότερο από ποτέ έναν ισχυρό λιμενικό «διαχειριστή» ως ουδέτερο εταίρο και διαμεσολαβητή στην αλυσίδα αξίας και στο ευρύτερο οικοσύστημα λιμένων. Οι ποικίλες μελλοντικές προκλήσεις, η αυξανόμενη πολυπλοκότητα και η αύξηση της κλίμακας στον τομέα ωθούν τους λιμένες να συνεργαστούν με άλλους λιμένες, από συνασπισμούς σε ένα μόνο έργο έως πλήρεις συγχωνεύσεις. Ωστόσο, η συνεργασία με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη θα είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την εξεύρεση εφαρμόσιμων λύσεων για ζητήματα όπως ο οικολογικός έλεγχος του ναυτιλιακού τομέα ή η ψηφιοποίηση του λιμενικού οικοσυστήματος. Με τη συνεργία, οι λιμένες μπορούν να αξιοποιήσουν μια εξωτερική γνώση ή να μειώσουν τον κίνδυνο ορισμένων επενδύσεων.
Η μελέτη εντοπίζει επίσης ορισμένες πιθανές εντάσεις. Πρώτον, ενώ ο ρόλος του φορέα διαχείρισης λιμένων διευρύνεται, τα έσοδα συχνά μειώνονται. Δεύτερον, οι λιμένες είναι βαρέα περιουσιακά στοιχεία και οι επενδύσεις σε υποδομές έχουν πολύ μεγάλους χρόνους λόγω των διαδικασιών δημόσιων διαγωνισμών, χρηματοδότησης και αδειοδότησης. Αυτό καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο για τους λιμένες να ανταποκριθούν και να αντιδράσουν γρήγορα σε μια ολονύκτια μεταβαλλόμενη πραγματικότητα σε περιόδους πολύ αβέβαιων προοπτικών της αγοράς.
Η έκθεση προτείνει μια ευκαιρία για την αναζωογόνηση της σχέσης λιμανιού-πόλης, καθώς οι ρόλοι της νέας λιμενικής αρχής, μεταξύ των οποίων στον τομέα της κυκλικής οικονομίας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τους καθιστούν έναν πολύ σημαντικό εταίρο στον οικολογικό χώρο της πόλης και τους καθιστούν ελκυστικούς για διαφορετικά νέα προφίλ θέσεων εργασίας που διατίθενται στην πόλη. Εντοπίζει επίσης έναν τρόπο επανεφεύρεσης των θαλάσσιων επιβατικών μεταφορών μετά τον COVID-19.
Η υποστήριξη του μεταβαλλόμενου ρόλου των λιμένων απαιτεί μια ολιστική θεώρηση των λιμένων, η οποία εξετάζει όλες τις πτυχές και τους ρόλους, καθώς και τις ειδικές για το λιμάνι ανάγκες και ικανότητες. Αυτή η ποικιλομορφία καθιστά το ευρωπαϊκό λιμενικό σύστημα πιο ανθεκτικό και συνεπάγεται ότι η καλύτερη στρατηγική για τη βελτιστοποίηση και την υποστήριξη του αντίστοιχου οικοσυστήματος θα είναι διαφορετική για κάθε λιμένα.