Petrofin: Τι συμβαίνει με την τραπεζική ναυτιλιακή χρηματοδότηση

Κατά 2,1% υποχώρησε το διεθνές τραπεζικό δανειακό χαρτοφυλάκιο της ναυτιλίας το 2019, σε σχέση με την πτώση 13% το 2018, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της Petrofin Research.

Το χαρτοφυλάκιο δανείων των κορυφαίων 40 τραπεζών του ναυτιλιακού κλάδου διαμορφώθηκε στα 294,4 δισ. δολάρια, μειωμένο κατά 6,3 δισ. δολ. σε σύγκριση με το 2018, με αποτέλεσμα η παγκόσμια τραπεζική ναυτιλιακή χρηματοδότηση να κινηθεί στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 13 ετών.

Παράλληλα ο Petrofin Index for Global Ship Finance που ξεκίνησε το 2008 μειώθηκε κατά ένα βαθμό, από 65 σε 64 το 2019 (βάση=100), δείχνοντας μια πιθανή σταθεροποίηση στον ρυθμό πτώσης του παγκόσμιου τραπεζικού δανειακού χαρτοφυλακίου της ναυτιλίας.

Τα ευρωπαϊκά τραπεζικά δανειακά χαρτοφυλάκια δείχνουν μια μικρή αύξηση, λόγω κυρίως της BNP Paribas και της KfW που ανέβηκαν στις δύο πρώτες θέσεις της σχετικής κατάταξης των 40 μεγαλύτερων ναυτιλιακών τραπεζών. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες αύξησαν το μερίδιό τους από το 58,7% το 2018 στο 60,34% πέρυσι.

Οι κινεζικές τράπεζες συνεχίζουν να σημειώνουν μια μικρή σταδιακή μείωση όσον αφορά την άμεση χρηματοδότηση των πλοίων, ενώ το κινεζικό leasing αυξάνει την έκθεσή του από τα 52,5 δισ. δολ. το 2018 σε 59,2 δισ. δολ. το 2019.

Οι δέκα τράπεζες με το μεγαλύτερο δανειακό ναυτιλιακό χαρτοφυλάκιο είναι: BNP Paribas (17,97 δις. δολ), KfW (16,65 δις. δολ), China Exim (16,50 δις. δολ), Bank of China (15 δις. δολ), SUMI TRUST (13,5 δις. δολ, Credit Agricole CIB (13,5 δις. δολ), ING(13,5 δις.δολ,), Credit Suisse (12 δις. δολ), Nordea (11 δις. δολ) και ABN Amro (11 δις.δολ)

Στην 33 θέση βρίσκεται η πρώτη ελληνική τράπεζα η Alpha bank με 2,5 δις. δολ χαρτοφυλάκιο και ακολουθεί στην 35η θέση η Τράπεζα Πειραιώς με 2,5 δις. δολ,, στην 39 ηEurobank με 2,17 δις. δολ και στην 40η θέση η Εθνική Τράπεζα με 2,06 δις. δολ.

Τα βασικά συμπεράσματα

Ο ρυθμός πτώσης της τραπεζικής ναυτιλιακής χρηματοδότησης φαίνεται να φρενάρει καθώς το 2019 η πτωση τους δανειακού χαρτοφυλακίου των 40 τραπεζών με τα υψηλότερα δάνεια προς τη ναυτιλία ήταν μόλις 2,1% έναντι πτώσης 13% το 2018 προς το 2017.
Παρόλο που υπάρχουν ακόμη χαρτοφυλάκια δανείων από την DVB και τη Nord LB που πρέπει να πουληθούν, οι δυτικές τράπεζες απορρόφησαν τέτοιες κινήσεις με αποτέλεσμα τη σταθεροποίηση του δανειακού ναυτιλιακού χαρτοφυλακίου των δυτικών τραπεζών.
Μείωση κατέγραψε και η κινεζική ναυτιλιακή χρηματοδότηση σε αντίθεση με το κινεζικό leasing που κατέγραψε αύξηση.
Συνολικά η παγκόσμια τραπεζική χρηματοδότηση της ναυτιλίας θα κατέγραφε μάλλον καλή απόδοση το 2020 ωστόσο η πανδημία COVID-19 και οι επακόλουθες σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις της στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα, άλλαξαν εντελώς το σκηνικό.
Η επίδραση του lockdown και των περιορισμών στις μετακινήσεις επέβαλε τεράστια πίεση στη ναυτιλία. Ορισμένοι τομείς, όπως η offshore δραστηριότητα, οι κρουαζιέρες και ο κλάδος των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων επηρεάστηκαν ιδιαίτερα ενώ άλλοι κλάδοι όπως αυτοί των πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου και των δεξαμενόπλοιων εμφάνισαν αυξημένη μεταβλητότητα.
Η αντίδραση των τραπεζών ήταν προσεκτική. Αν και υπήρχαν κάποια αιτήματα αναδιάρθρωσης δανείων που ελήφθησαν από όλες τις τράπεζες, δεν ήταν κατακλυσμός. Στην πραγματικότητα, η ναυτιλιακή βιομηχανία, στο σύνολό της, αντιμετώπισε καλά τη θύελλα με εξαίρεση τις υπεράκτιες εταιρείες και την κρουαζιέρα, κλάδοι που αντιμετώπισαν σοβαρές οικονομικές απειλές.
Η χρηματοδοτηση συνολικά όπως και το leasing επηρεάστηκαν αρνητικά ενώ προς το τέλος του πρώτου εξαμήνου η κατάσταση είχε σταθεροποιηθεί και το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στον αναμενόμενο χρόνο και το μέγεθος της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης. Οι αναλυτές μιλούν είτε για ανάκτηση σχήματος V, είτε για σχήμα U, είτε για σχήμα W και άλλοι δεν βλέπουν ανάκαμψη έως το 2021.
Στα χρηματιστήρια οι επενδυτές ήταν προσεκτικοί ενώ οι εναλλακτικοί πάροχοι κεφαλαίων συνέχισαν να παρέχουν κεφάλαια και δάνεια, αλλά με ακόμη υψηλότερο κόστος, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν τις δυσκολίες στη λήψη χρηματοδότησης από ορισμένους πλοιοκτήτες προκειμένου να μετριάσουν τον υψηλότερο κίνδυνο.
Πάντως ενώ σε γενικές γραμμές τα χρηματοδοτικά κριτήρια για τις τράπεζες παραμένουν αυστηρά οι κεντρικές τράπεζες, ωστόσο, παρείχαν ελκυστικούς όρους ρευστότητας στις τράπεζες προκειμένου να ενισχύσουν την οικονομική ανάκαμψη και αυτό μπορεί να υποστηρίξει την αύξηση της χρηματοδότησης πλοίων από το πιστωτικό σύστημα.
Επίσης εξακολουθεί η εμφάνιση νέων παικτών από μικρότερες ευρωπαϊκές, μεσανατολικές και ασιατικές τράπεζες, προμηθεύοντας κυρίως τη δική τους τοπική πελατεία.
Μεταξύ των νεότερων τραπεζών, είναι οι M&M, Berenberg, Warburg, ATB, Bank of Cyprus, Hellenic Bank, Astrobank, κ.α.
Το 2021 η πιστωτική πολιτική στη ναυτιλία θα εξαρτηθεί από την οικονομική ανάκαμψη και μια λύση που θα δοθεί στο επιδημιολογικό προβλημα, αλλά και από το πώς θα αναπτυχθούν οι εμπορικοί πόλεμοι και οι κυρώσεις κατά τη διάρκεια ενός έτους προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Ο προστατευτισμός του εμπορίου είναι μια αυξανόμενη ανησυχία, σε συνδυασμό με την έμφαση στην εθνική παρά στη διεθνή πολιτική από τους κύριους οικονομικούς παράγοντες.