Συζητήθηκε το μέλλον του OPEC

Η προοπτική ανανέωσης της παραγωγής πετρελαίου στο Ιράκ και το Ιράν, ενδεχομένως να προσθέσει νέες εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών και τη Σαουδική Αραβία, πάνω στις ποσοστώσεις εξαγωγών .Στις 4 Δεκεμβρίου, συναντήθηκαν οι εκπρόσωποι του Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (OPEC) στη Βιέννη για να συζητήσουν μια σειρά από θέματα και ο OPEC βρίσκεται αντιμέτωπος με δύο προκλήσεις .

Πρώτον, ο ιστορικά μεγαλύτερος καταναλωτής του OPEC, οι ΗΠΑ, αυξάνουν ραγδαία την εγχώρια παραγωγή τους.

Την ίδια στιγμή , ο OPEC πρέπει να ασχοληθεί με τα σχέδια επέκτασης της παραγωγής πετρελαίου που οραματίστηκαν από κοινού το Ιράκ και το Ιράν , που όμως θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε χαμηλότερες τιμές από τις επιθυμίες του καρτέλ.

Τελικά, όμως, οι αναδυόμενες αγορές στην Ασία θα θέσουν την παγκόσμια ζήτηση και η «δίψα» τους για ενέργεια θα καθορίσει το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζει ο OPEC.

Ο OPEC δημιουργήθηκε στις αρχές του 1960 από τη Σαουδική Αραβία , το Ιράν , το Ιράκ , το Κουβέιτ και τη Βενεζουέλα, με τον πρωταρχικό στόχο την ενοποίηση των πολιτικών εξαγωγής πετρελαίου των πέντε χωρών - και υπαγορεύει μια υψηλή τιμή για το πετρέλαιο τους.

Οι πέντε χώρες σίγουρα κατείχαν αυτή την εξουσία όταν το καρτέλ είχε αρχικώς σχηματιστεί, και ενώ εξακολουθεί να παράγει περίπου το 40% του πετρελαίου, η κυριαρχία του OPEC μειώθηκε τα τελευταία χρόνια.

Σήμερα , μόνο η Σαουδική Αραβία και σε κάποιο βαθμό τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ και το Κουβέιτ, διατηρούν τη δυνατότητα να προσαρμόσουν τα επίπεδα παραγωγής.
Άλλα μέλη του OPEC –η Ινδονησία , η Λιβύη , η Αλγερία, η Νιγηρία , το Εκουαδόρ , η Γκαμπόν και η Αγκόλα - πρέπει να διατηρήσουν την παραγωγή για τη χρηματοδότηση των εθνικών προϋπολογισμών τους .

Ένα νέο κύμα παραγωγής πετρελαίου έξω από το καρτέλ, έχει ήδη χτυπήσει .
Η παραγωγή στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αυξηθεί σε περίπου 8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα - το υψηλότερο επίπεδο από το 1980. Μάλιστα η παραγωγή αναμένεται να απογειωθεί στον Καναδά και ενδεχομένως στη Βραζιλία .

Παράλληλα, η αυξημένη παραγωγή εκτός OPEC επισκιάζεται από τα φιλόδοξα σχέδια επέκτασης που προέβαλαν τα μέλη του OPEC, Ιράκ και Ιράν .Αν και η παραγωγή εκτός του καρτέλ είναι διαχειρίσιμη μαζί με τα σχέδια του Ιράκ και του Ιράν, θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια σημαντική απειλή για τις τιμές του πετρελαίου κατά δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας.

Οι Φιλοδοξίες του Ιράν και του Ιράκ

Ο ενεργειακός τομέας του Ιράκ έχει αναζωογονηθεί τα τελευταία πέντε χρόνια, και τώρα παράγει περίπου 3,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Το υπουργείο Πετρελαίου της χώρας, έχει θέσει αρκετά φιλόδοξους στόχους, συμπεριλαμβανομένου του «χτυπήματος» των 9-10 εκατ. βαρελιών την ημέρα, μέχρι το 2020.

Το Ιράν, επίσης , έχει προοπτικές για ενισχυμένη παραγωγή. Ολοκληρώνοντας τις διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με μια πιθανή μακροπρόθεσμη προσέγγιση , ο Ιρανός πρόεδρος Hassan Rouhani έχει ξεκινήσει μια σημαντική εκστρατεία μεταρρύθμισης ελπίζοντας να φέρει την παραγωγή πετρελαίου σε επίπεδο 4,2 εκατ. βαρελιών ημερησίως μέσα σε έξι μήνες, το οποίο να αυξηθεί σε 6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα μέσα σε 18 μήνες.

Για να είμαστε σαφείς, οι δύο στόχοι δεν είναι εφικτοί στο αντίστοιχο χρονικό πλαίσιο, αλλά σημαντικές αυξήσεις είναι πιθανές.
Η ποσότητα της παραγωγής που έρχεται σε απευθείας σύνδεση στο Ιράκ θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από δύο παράγοντες .

Πρώτον , το πολιτικό σύστημα και η βία θα διαμορφώσουν το ρυθμό των επενδύσεων και ρυθμιστικών διαδικασιών, όπως είναι η έκδοση των συμβάσεων και αδειών .

Δεύτερον και πιο σημαντικό , υπάρχουν υλικοτεχνικοί περιορισμοί στο να φτάσει η παραγωγή το επίπεδο αυτό μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.

Μερικοί από αυτούς τους περιορισμούς μπορούν να ξεπεραστούν με τον κατάλληλο συντονισμό μεταξύ διεθνών εταιρειών πετρελαίου , παρόχων υπηρεσιών πετρελαίου , των Σιιτών που περιβάλλουν την περιοχή Basra και τις διάφορες πολιτικές ομάδες στη Βαγδάτη .

Ωστόσο θεωρείται απίθανη μια επιδέξια συνεργασία μεταξύ όλων αυτών των μερών.

Για το Ιράν , η πρόκληση είναι κάπως απλούστερη, δεδομένου ότι τα όρια του θέτονται σε μεγάλο βαθμό από εξωτερικούς παράγοντες. Όπως φαίνεται και σε άλλες χώρες , συνήθως όταν η παραγωγή πετρελαίου διακόπτεται μετά από αλλαγή καθεστώτος , κυρώσεις και άλλες αιτίες , τα επίπεδα παραγωγής σπάνια φτάνουν το επίπεδο που έχει επιτευχθεί πριν από την διακοπή .

Ωστόσο , το Ιράν θα μπορούσε να αναβιώσει γρήγορα το ήμισυ περίπου της offline παραγωγής του, μέσα σε 12 έως 18 μήνες - περίπου 500.000 έως 750.000 βαρέλια την ημέρα .

Μακροπρόθεσμα , υπάρχουν κάποιοι λόγοι να πιστεύουμε ότι το Ιράν θα μπορούσε να αντιστρέψει την τάση και να αυξήσει την παραγωγή του στα προηγούμενα επίπεδα που είχαν επιτευχθεί και ίσως να τα αυξήσει ακόμα, αλλά το χρονικό πλαίσιο θα πρέπει να προσδιορίζεται σε χρόνια , όχι σε μήνες .

Όλα αυτά βέβαια , υπόκεινται σε γεωπολιτικά γεγονότα που θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη διαδικασία ή να τη σταματήσουν εντελώς - όπως μια εσωτερική αντίδραση στο Ιράν και ένα αργό χρονοδιάγραμμα στις διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον .

Αφού επανέλθει η παραγωγή το Ιράν ( όπως και το Ιράκ) είναι πιθανότερο να αυξήσει την ημερήσια παραγωγή σταδιακά, κατά περίπου 250.000 έως 300.000 βαρέλια ανά έτος.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο OPEC αντιμετωπίζει τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προκλήσεις . Στο εγγύς μέλλον , η αύξηση της παραγωγής στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά υπήρξε απροσδόκητα γρήγορη - αύξηση κατά 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα κάθε χρόνο.

Παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των ΗΠΑ έχει αντισταθμιστεί από την διακοπή παραγωγής λόγω της αστάθειας στη Λιβύη ,οι προστιθέμενες εξαγωγές των ΗΠΑ έχουν ήδη ανάγκασει τη Σαουδική Αραβία να μειώσει τα επίπεδα της παραγωγής της κατά καιρούς, διατηρώντας τις τιμές.

Η παραγωγή των ΗΠΑ προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά άλλο 1 εκατομμύριο βαρέλια το 2014. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα , η παραγωγή του Ιράν και του Ιράκ είναι το βασικό ζήτημα. Σε περίπτωση που το Ιράν και το Ιράκ μαζί αυξήσουν την παραγωγή σε ένα ευλόγως εφικτό επίπεδο των 11 εκατ. βαρελιών την ημέρα το 2020 , αυτό θα αντιπροσωπεύει αύξηση των 5-6 εκατ. βαρελιών την ημέρα πάνω από τα σημερινά επίπεδα.

Οι εξαγωγικές ποσοστώσεις του OPEC, έχουν ήδη αποτελέσει πηγή έντασης μεταξύ των μελών του , αλλά και παραγωγοί βρίσκουν πάντα τρόπους να κινούνται γύρω από αυτό το ζήτημα.
Αυτό δεν μπορεί να μην είναι πλέον δυνατό. Ενώ η εγχώρια κατανάλωση του Ιράν θα αυξηθεί σημαντικά , οι πιθανές αυξήσεις των εξαγωγών εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλές για να τις αντισταθμίσει η Σαουδική Αραβία.

Αυτό θα προκαλέσει ένταση στον οργανισμό, και η Σαουδική Αραβία μπορεί να ζητήσει από το Ιράκ και το Ιράν να περιορίσουν οικειοθελώς την αύξηση των εξαγωγών τους, αλλά χωρίς άλλα κίνητρα δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι θα το πράξουν.